Türk İslam Edebiyatı’nın Akademik Çehresi: Lisansüstü Çalışmalar (1965-2021)

Özet

Türk İslam Edebiyatı, İlahiyat fakültelerinde kurumlaşan ve hem anabilim veya bilim dalı hem de lisans programında yer alan bir ders olarak faaliyet gösteren alanın adıdır. Bu alan, başlangıcını Türklerin İslamiyet’i kabullerinden sonra ilk yazılı eserlerini verdikleri 11. yüzyıldan alır ve yine Türklerin dinî-edebî üretimde bulunmaya devam ettikleri günümüze kadar kaleme aldıkları dinî-edebî eserleri araştırma ve inceleme malzemesi edinir. Alandaki ilk doktora çalışması 1965 yılında, ilk yüksek lisans çalışması ise 1984 yılında tamamlanmıştır. Türk İslam Edebiyatı’nın akademik çehresi bu çalışmalarla şekillenmeye başlanmış ve 56 yıllık geniş bir zaman diliminde gelişmiştir. Bu çalışma, 1965-2021 yılları arasında Türk İslam Edebiyatı alanında tamamlanan 301’i yüksek lisans ve 78’i doktora olmak üzere toplam 379 tez incelemiştir. Dahası, bu çalışmada, alandaki lisansüstü varlığı değerlendiren daha önceki araştırmalardan da bahsedilmiştir. Ayrıca, belli değerlendirme ölçütlerine göre tasnif edilen lisansüstü tezlerin sağladığı niteliksel ve niceliksel veriler kullanılarak alanın hâlihazırdaki portresinin anlaşılması hedeflenmiştir. Böylelikle hem bir ilahiyat disiplini hem de genel Türk edebiyatı tasnifi içinde yer alan bir alan olarak Türk İslam Edebiyatı’nın özellikle hangi akademik çalışma yöntemine ve kronolojiye odaklandığı anlaşılmıştır.