Payitaht’ın Avrupalısı Beyoğlu’nda İdareci Olmak: Mutasarrıf Bahri Paşa’nın Zor Günleri

Özet

Payitaht içinde Beyoğlu’nu diğer idari bölgelerinden ayıran, özellikle 19.yüzyılın ikinci yarısında tebarüz eden, kendine has özellikleri vardır. Burası çeşitli devletlere ait sefaretlerin bulunduğu merkezdir. Paranın tedavül miktarı ve hızının hayli yüksek olduğu sarrafları, bankerleri ve tüccarlarıyla bir ticaret merkezi olan kadim Galata buradadır. Birçok milletten yabancının, levantenin, Osmanlı tebaası gayrimüslim nüfusun yoğunlaştığı, çalışıp ikamet ettiği çok kültürlü yapısıyla öne çıkan bir bölgedir. Ayrıca bu dönemde başkentte güvenlik sorununun en yoğun yaşandığı, nitelik ve nicelik bakımından suçların en fazla kayda geçtiği yerdir. Beyoğlu’nu farklı kılan bütün bu özellikler nedeniyle burada görevlendirilecek mülkî amirler ve memurlar hassasiyetle seçilmiştir. Bu anlamda muavin, vekâleten ve asaleten olmak üzere dokuz yılı bulan uzunca bir süre burada görev yapmış olan Bahri Paşa Saray ve Bâbıâli nezdinde başarılı bir idarecidir. Nitekim farklı yıllarda değişik derecelerde nişanlarla taltif edilmiştir. Ancak Beyoğlu mutasarrıfı Bahri Paşa’nın bulunduğu mevki nedeniyle dostu olduğu kadar düşmanı da çoktur. Burada en yüksek mülki amir iken zor günler geçirmesine neden olan kalpazanlıkla itham edilmiştir. Azledilerek tutuklanmış ve yargılanmıştır. Azil şekli ve tutuklanması, aleyhinde yapılan sevinç gösterileri gibi meydana gelen olaylar Sultan Abdülhamid’in tepkisine neden olmuştur. Bu süreçte yaşananlar iktidar çevresinde ve kamuoyu nezdinde etkili, nüfuz sahibi bazı güç odaklarının varlığına işaret etmektedir.