Kanaatkâr Yetinmezlik: Girişimcilerin Yokluktan Gelerek Servete Erişme Sürecinin Paradoksal Mekanizması

Özet

Girişimciler, iş hayatının zorluklarına karşı dirençli kaldıkları müddetçe ekonomik
kalkınmaya, istihdam artışına ve sosyal hareketliliğe ciddi bir katkı vermektedir. Girişimcilerin,
erken yaşlardan itibaren karşılaştıkları çeşitli zorluklarla mücadele ederek
iş hayatı için de dirençlilik kazandıkları düşünülmekle beraber, girişimci dirençliliğini
geliştiren üretici mekanizma henüz keşfedilmemiştir. Akışı icabı başkahramanın çok sayıda
zorluğu yenmesini gerektiren kadim olay örgüsü ‘yokluktan servete’nin girişimcilik
bağlamındaki tezahürleri, bu mekanizmayı tespit etmeyi kolaylaştıracak zenginlikte
anlatılar içeren vakalardır. Bu çalışmada da yokluktan gelerek kurdukları büyük şirketler
aracılığıyla eriştikleri serveti koruyabilen birden çok girişimcinin hayatları karşılaştırmalı
olarak irdelenmektedir. Bu çoklu vaka analizini yürütmek üzere, ilgili olay örgüsüyle
uyumlu olan olumlu sapma örneklem yaklaşımı benimsenerek Vitali Hakko, İdris Yamantürk ve Ataman Özbay örneklerine odaklanılmıştır. Bu üç girişimcinin hayatları,
soyutlamacı anlatı paradigması izlenerek öz yaşam öyküleri ve ikincil kaynaklar üzerinden
sistematik olarak incelenmiştir. Bu inceleme, girişimcilerin yokluktan servete olay
örgüsünü kanaatkâr yetinmezlik olarak tanımlanan paradoksal bir mekanizma aracılığıyla
yeniden ürettiğini açığa çıkarmaktadır. Bu mekanizmanın kanaatkârlık boyutunu travma
hafızası, kısıtlılık bilinci ve gönüllü öz kısıtlama oluşturmaktayken, yetinmezlik boyutunu
ise travmayı vurgulama, çalışma aşkı, zorluğa yakınlaşma ve ulu hedefler meydana
getirmektedir. İç içe geçmiş bu üretici mekanizmanın idraki, girişimcilerin iş hayatının
zorluklarına daha etkili bir biçimde hazırlanmasını ve dünyaya olumlu bir katkı yapacak
biçimde kendilerini gerçekleştirmelerini sağlayacaktır.