Giovanni Aldini’nin Yangından Korunmayı Sağlayan İcadının Saraya Takdimi

Özet

İnsanlığın ortak sorunu olan yangınla mücadelede 19. yüzyılda önemli bir ilerleme kaydedilmiştir. Bu ilerleme de İtalyan bilim adamı Giovanni Aldini’nin etkisi büyüktür. Aldini, amyanttan (asbest) dokunan yanmayan bir kumaş ve bunun yanında yangın
esnasında itfaiyecilerin kullanabilmesi için çeşitli malzemeler icat etmiştir. Bu icadıyla ilgili üretim ve bilimsel yayınlar yapan Aldini, Avrupa’nın çeşitli merkezlerinde tatbikatlar yaptırmıştır. Avrupa’da bu gelişmeler yaşanırken Osmanlı Devleti 1826’da Yeniçeri Ocağı’yla birlikte Tulumbacılar Ocağı’nı da kapatmış ve yangınla mücadele edecek resmî bir kurum bırakmamıştır. 2 Ağustos 1826’da çıkan Hocapaşa yangınıyla mücadele edecek bir kurum olmadığından, Bâbıali başta olmak üzere birçok devlet kurumu ciddi zararlar görmüştür. Giovanni Aldini, Avrupa krallıklarına ve soylularına buluşunu tanıttıktan sonra Osmanlı padişahına tam da 1826 Hocapaşa yangının ardından yangına karşı koruyucu buluşlarıyla ilgili başvuruda bulunmuştur. Bu çalışmada, Aldini’nin amyanttan (asbes) ürettiği yanmayan kumaş ve diğer ürünleri Sultan II. Mahmud’a takdim etmek için yazdığı mektup ve hazırlattığı Türkçe özet ele alınmıştır. Aldini’nin bu önemli buluşu hakkında bilgileri Osmanlı devletinin en çok ihtiyacı olan bir zamanda sunmuş olmasına rağmen, değerlendirilmeme sebepleri de incelenecektir.